Acht betekenissen van het begrip empathie en twee belangrijke vragen

Zelfs wetenschappers gooien de begrippen empathie en sympathie door elkaar. Verschijnselen die de één 'empathie' noemt, noemt de ander consequent 'sympathie'. Overigens zonder duidelijke reden. Bovendien wordt in de wetenschappelijke literatuur het begrip empathie op 8 verschillende manieren gebruikt. Ook lopen twee duidelijk verschillende onderzoeksvragen door elkaar heen:

1. Hoe kan men weten wat een ander persoon denkt en voelt?
2. Waarom reageert iemand met medeleven en zorg op het leed van een ander?

De eerste vraag ligt op het gebied van theory of mind en gaat over een bepaald soort kennis. De tweede vraag gaat over gedrag van mensen: hoe en waarom sommige mensen andere mensen helpen. Waarom bekommeren sommigen zich om anderen? Voor een aantal onderzoekers zijn deze twee vragen nauw verwant. Maar anderen proberen de ene vraag te beantwoorden zonder zich te bekommeren om de andere. Twee psychologen proberen helderheid te brengen in de chaos met dit boek:

The Social Neuroscience of Empathy

Ze bundelen 16 essays waarin empathie vanuit steeds verschillende perspectieven belicht wordt. Hoewel er wel een sectie is over het evolutionair perspectief, gaat het boek voornamelijk over empathie bij de mens. De twee belangrijke vragen over empathie komen uit hoofdstuk 1. Daarin staan ook de 8 betekenissen van empathie:

1. Empathie-1: Knowing another person's internal state, including his/her thoughts and feelings (de interne staat van een andere persoon kennen inclusief de gedachten en gevoelens, of: cognitive empathy, of: empathische nauwkeurigheid)
2. Empathie-2: Adopting the posture or matching the neural responses of an observed other (het aannemen van de houding van iemand die je waarneemt, of: imiteren)
3. Empathie-3: Coming to feel as another feels (gaan voelen zoals iemand anders voelt; emotional contagion, emotionele besmetting)
4. Empathie-4: Intuiting or projecting oneself into another's situation (projecteren van jezelf in iemand anders situatie)
5. Empathie-5: Imagining how another is thinking and feeling (je zelf voorstellen hoe iemand anders denkt en voelt; perspective taking)
6. Empathie-6: Imagining how one would think and feel in the other's place (jezelf voorstellen hoe je zou denken en voelen als je die ander was)
7. Empathie-7: Feeling distress at witnessing another person's suffering (je ongemakkelijk voelen bij de aanblik van iemand die pijn heeft)
8. Empathie-8: Feeling for another person who is suffering (iets voelen voor iemand die pijn lijdt; ook wel: medelijden, compassie, of: sympathie (?).)

In de wetenschappelijke literatuur worden al deze 8 betekenissen voor empathie gebruikt. Auteurs doen vaak alsof hun definitie de enige of juiste is. En soms wordt het sympathie genoemd. Deze lijst maakt je bewust van de verschillen. De verschillen zijn soms erg subtiel. Het verschil tussen 5 en 6 zie ik niet. 
Mijn idee is dat de betekenis van 1 naar 8 opschuift van weten, naar voelen, naar meeleven/medelijden, naar helpen (hoewel strikt genomen helpen niet genoemd wordt in empathie-8). Weten hoe iemand zich voelt is niet hetzelfde als voelen hoe iemand zich voelt. Dat is duidelijk. Empathie-7 is duidelijk iemand anders pijn voelen: I feel your pain. Voelen wat iemand anders voelt betekent nog niet dat je ook iets doet om de pijn van de ander te verlichten.

Het is niet mijn bedoeling dat U het boek gaat kopen. Het is door en voor vakmensen geschreven, akademisch taalgebruik, geen populair-wetenschappelijk boek. En het is bovendien een bundel opstellen van (zeer) verschillende wetenschapppers waardoor het boek geen geïntegreerd geheel is. Bijvoorbeeld: het laatste hoofdstuk begint met het opsommen van verschillende betekenissen van het begrip 'empathie'. Dat hadden we al in hoofdstuk 1 gelezen! (en veel uitgebreider). Maar ik vond hoofdstuk 1 met definities voldoende nuttig om even over te bloggen. Dat het nuttig is blijkt wel uit slecht gedefinieerde en verwarrende begrippen 'hot empathy' en 'cold empathy' in de Scientific American, Oct 2012 (hier). Stop die verwarring!



In mijn post En dan andermaal: is empathie met dieren geen onzinnig idee? (25 sep) maakte ik melding van een definitie van empathie zoals gemeten in de Interpersonal Reactivity Index (IRI) met 4 onderdelen:

1. Perspective Taking
2. Fantasy Scale
3. Empathic Concern
4. Personal Distress

Andere auteurs onderscheiden Three Kinds of Empathy: Cognitive, Emotional, Compassionate.

• Facebook
• Twitter
• StumbleUpon
• Digg
• Delicious
• Reddit
• Technorati