Friday, February 3, 2012

Wie heeft DNA ontdekt? En wie zouden er allemaal de Nobelprijs gekregen moeten hebben?


Wie heeft DNA ontdekt? En wie zouden er allemaal de Nobelprijs gekregen moeten hebben? Ik heb in mijn vorige blogs de ontdekking van DNA uit het perspectief van de winnaars geschreven: Watson en Crick. Ik gebruikte het boek van Watson The Double Helix (1968) dat 15 jaar na de ontdekking is geschreven. Het was het eerste populaire verslag van de ontdekking van (de structuur van) DNA. Het was me ooit aanbevolen door mijn biologie leraar op de middelbare school. Maar verschillende mensen hebben mij er op gewezen dat dit een zeer eenzijdige visie is op hoe het precies gegaan is. Mede-ontdekker Francis Crick heeft 37 jaar lang gewacht met zijn eigen boek "What Mad Pursuit: A Personal View of Scientific Discovery" (1990). Hij geeft een net iets andere visie op de ontdekking (zie p. 66-67 paperback), maar was toch 'de tweede man', dus enigszins 'belanghebbend'. Maurice Wilkins was ook betrokken bij de opheldering van de DNA structuur, maar werkte niet zo intensief samen met Watson en Crick. In zekere zin was hij een concurrent. Zijn boek verscheen in 2003 met de saaie maar overduidelijke titel The Third Man of The Double Helix.

De controverse gaat over hoeveel informatie Watson en Crick gebruikten van de X-ray fotos van Rosalind Franklin en in hoeverre dat zonder haar medeweten was. Rosalind Franklin was op haar 38e gestorven en heeft zelf geen boek geschreven over haar rol in de hele affaire. Er zijn twee boeken over haar verschenen: Anne Sayre (1975) Rosalind Franklin and DNA en Brenda Maddox (2002) Rosalind Franklin: The Dark Lady of DNA. Sayre zou een feministisch boek geschreven hebben. Maddox zou evenwichtiger zijn. Verder is belangrijk de visie van Aaron Klug (2004), die haar rol zeer gedetailleerd heeft beschreven: 'The Discovery of the DNA Double Helix' (pdf). Dat artikel is zeer waardevol omdat Klug ongepubliceerde manuscripten van Franklin gebruikt. Klug is ook nog op het Web of Stories te vinden met een video van 4 minuten. Aanbevolen.

Erwin Chargaff was niet direct betrokken bij de pogingen van Watson en Crick om een 3D-model van DNA te bouwen, maar onafhankelijk van Watson en Crick hij had in 1951 gepubliceerd dat de bases A en T atlijd in gelijke hoeveelheden in DNA voorkwamen, net als de bases C en G. Het wonderbaarlijke is dat Chargaff wel besefte dat het iets moest betekenen voor de structuur van DNA, maar hij trok niet de conclusie dat de bases in paren voorkwamen. Hij heeft regelmatigheden ontdekt in het voorkomen van bases die nu nog van belang zijn volgens sommige bioinformatici (Donald Forsdyke). Hij schreef een autobiografie Heraclitean Fire: Sketches from a Life Before Nature (1978) (heb ik niet gelezen).

Dan zijn er nog twee bekende wetenschapshistorische werken over de ontdekking van DNA die Francis Crick noemt: Robert Olby (1974) The Path to the Double Helix (herdruk in paperback juni 2012), en Horace Freeland Judson (1979) The Eight Day of Creation (in 1996 verscheen een expanded paperback editie). Beide moet ik nog lezen. Het tweede boek is zeer levendig geschreven (volgens Crick) en beschrijft ook de ontdekking van de genetische code. Maar beide geven een goed en gedetailleerd overzicht over de opkomst van de moleculaire biologie.

De Nobelprijs
De Nobelprijs voor de ontdekking van DNA werd in 1962 gegund aan Watson, Crick en Wilkins. Drie personen is het maximum en de prijs mag niet aan overleden personen gegeven worden. Dus Rosalind Franklin kwam toen niet in aanmerking want ze was 4 jaar eerder overleden. Zwak was de argumentatie van het Nobel commité dat niemand haar had voorgedragen! Dan doe je dat toch zelf! Misschien ook tegen de regels? Anyway, ze was al overleden. Volgens Crick hadden er twee prijzen uitgereikt kunnen worden (in 1958) in verschillende gebieden zodat Franklin er ook bij was. Chargaff lijkt me niet in aanmerking komen want die deed (voor zover ik weet!) niet aan model building. Als je Chargaff ook in de prijs zou laten delen, dan zouden er nog wel een paar wetenschappers in aanmerking komen, zoals Jerry Donohue, die Watson en Crick wees op een cruciale fout in de configuratie van de bases in de chemie handboeken. En moet je dan ook niet de directe bazen van Watson, Crick, Wilkins en Franklin die het hele onderzoek mogelijk hebben gemaakt, mee laten delen in de prijs?

Met dank aan: Martin, Arno Wouters, Nand Braam voor de discussies (laat ik dat in ieder geval doen nu ze nog leven! Helaas is drie het maximum :-)



Vorige blogs over DNA:


0 comments:

Post a Comment