Tuesday, April 2, 2013

Evolutiehandboeken beoordeeld vanuit het Big History perspectief. Tien miljard jaar in de prullenbak?

Big History probeert, zoals ik heb laten zien in mijn vorige blog, kosmologische, biologische en culturele evolutie te integreren. Hoe doen de evolutiehandboeken het bezien vanuit dat perspectief? Brengen ze een kosmologisch perspectief aan? Ik bekijk een aantal recente handboeken.

Zimmer, Emlen, 2012
Zimmer, Emlen (2012) heeft een handige horizontale tijdschaal aan de binnenkant van het kaft die begint bij 4,5 miljard jaar geleden, het ontstaan van ons zonnestelsel en doorloopt tot het uitsterven de Neanderthalers. Er wordt verwezen naar de geologische tijdschaal die ook niet verder gaat dan 4 miljard jaar geleden. Op zich is de tijdschaal grafisch fraai uitgevoerd. Hoofdstuk 3 What the Rocks Say behandelt geologisch bewijsmateriaal voor het vroegste leven. Niets van een cosmologische tijdschaal. Jammer.



Bergstrom,Dugatkin, 2012
In Bergstrom, Dugatkin (2012) vinden we in hoofdstuk 11: The Origin and Evolution of Early Life een grafische tijdschaal (fig 11.2) die begint bij de vorming van ons zonnestelsel 4,5 miljard jaar geleden. Dat is beter dan niets, maar waarom nu niet de tijdschaal beginnen bij het begin, het ontstaan van ons heelal 13,7 miljard jaar geleden? Jammer.




Lieberman, Kaesler, 2010
Lieberman, Kaesler (2010) Prehistoric Life, Evolution and the Fossil Record is een enigszins afwijkend evolutie handboek: de nadruk ligt op de fossil record. Vanuit Big History perspectief bezien zijn er twee interessante hoofdstukken: Are We Alone in the Universe? (Ch. 17) en Humanity: Origins and Prospects (Ch. 18). De geologische geschiedenis van de planeet aarde komt aan bod in Hoofdstuk 10 over Plate Tectonics en H.11: Life, Climate and Geology. Gezien het karakter van het boek zou je een kosmologische context verwachten, maar die is er niet.



Strickberger Fourth ed. 2008
Strickberger Fourth edition (2008) geeft een historische introductie: hoe mensen vroeger over biologische soorten dachten. Aardig. Part 2 geeft de meest perfecte Big History die maar denkbaar is in een evolutiestudieboek. Hoofdstuk 4: The Origins of Cosmic Structures and Chemical Elements, Ch. 5: Origin of Earth. In Part 6 is Evolution and Society: Past, Present and Future; Society and Religion (met twee hoofdstukken). Dus zowel de cosmologische als culture evolutie van de mens is aanwezig. Uitstekend! Kernachtig citaat:
"Without these [galaxies, stars] there would be no atoms, no molecules, no solar systems, no Earth and thus no life as we know it." (p.62)


Freeman, Herron 2007
Freeman, Herron (2007) is een uitstekend evolutie studie boek, maar met planetaire, geologische, klimatologische of kosmologische context van de evolutie van het leven hebben de auteurs niets. Het komt er niet in voor. Jammer. Al zou het maar een paragraaf zijn of een handige time scale. Detail: de omslag van het boek bevat o.a. een foto van de aarde vanuit de ruimte gezien. Dat is een hint! Daar moeten we het mee doen.






Barton, etc 2007
Barton et al (2007) begin met een mooie grafische tijdschaal die begint bij 4,5 miljard jaar geleden en eindigt bij het nu met enige cultuurhistorische mijlpalen. Opvallend detail: de beroemde Earthrise foto (1968) staat bij de Preface afgebeeld zonder onderschrift, zonder enige toelichting! Evolutiebiologie wordt gedefinieerd als de beschrijving van 'The History of Life' en de verklaring waarom organismes zijn zoals ze zijn. Dat verklaart het ontbreken van een  cosmologische context (?). Methodes om de leeftijd van de aarde te bepalen worden vermeld in hoofdstuk 4: The Origin of Life. Maar dat is alles. Er is wel een hoofdstuk over menselijke evolutie, maar culturele evolutie hoort daar niet bij.


Stearns,Hoekstra 2005
In Ch 16 van Stearns, Hoekstra (2005) staat een tabel die begint met de Big Bang 13,5 miljard jaar geleden (p. 377). Dat is het. Verder in het hoofdstuk zien we de geologische geschiedenis van de planeet. Het boek eindigt met menselijke evolutie inclusief moderne medische problemen maar geen culturele mijlpalen.





Zimmer, 2001
Prachtig geillustreerd overzichtswerk over evolutie voor niet-biologen door de bekende wetenschapsjournalist Carl Zimmer. In hoofdstuk 3 dat grappig genoeg 'Deep Time Discovered'  heet, staat een tijdbalk over de breedte van 2 pagina's die begint bij 4,55 miljard jaar geleden en als bijschrift heeft: 'a timeline of life's 4-billion history' (p. 70-71). Als je toch een tijdbalk weergeeft, waarom dan niet de complete tijdbalk? Deep Time! [1]




Voorlopige conclusie: alleen Strickberger Fourth edition (2008) geeft een Big History perspectief. Natuurlijk: het is allemaal begrijpelijk: evolutiebiologie is een waanzinnig uitgebreid vak, en de studenten moeten enorm veel leren over moleculaire genetica, natuurlijke selectie, adaptatie en de fossil record. En de meeste handboeken doen hun best om menselijke evolutie uit te leggen. Maar het hoeft maar een paar paginas te kosten om de kosmologische context aan te brengen. Dit zou voor de hand liggen bijvoorbeeld in het hoofdstuk The Origin of Life. Tenslotte: als je het weglaat, gooi je de eerste 10 miljard jaar van de cosmos in de prullenbak! Bovendien zouden de kosmologische context en de menselijke culturele evolutie ook bijzonder nuttig zijn om het zgn. Creation-Evolution debate in historisch perspectief te zetten.

Noten
  1. Grappig detail: volgens wiki is Deep Time "the concept of geologic time" staat voor de ouderdom van de aarde (4,5 miljard jaar). Het concept is afkomstig van geoloog James Hutton (1726–1797). Het begrip verwijst dus niet naar de ouderdom van het universum, tenminste oorspronkelijk niet!
Vorig blog over Big History:

Big History: een synthese van kosmologie, evolutie, en cultuurgeschiedenis 26 maart 2013.

Over de evolutiehandboeken zie: mijn website.

Nota Bene: er zijn boeken met 'World History' of 'Global History' in de titel, maar die boeken gaan alleen over de planeet Aarde!

0 comments:

Post a Comment